کاربرد اسید سولفوریک در باغات پسته با هدف اصلاح شرایط PH خاک

  یاسر دادبین، عضو انجمن پسته ایران
                                                                                                                         محمد علی انجم شعاع، عضو انجمن پسته ایران

یکی از فاکتورهای اساسی در جذب مواد غذایی توسط درختان از خاک، pH خاک است. pH خاک به صورت مستقیم روی میکروارگانیسم های موجود در خاک و همچنین جذب مواد غذایی مختلف تاثیر می گذارد. pH خاک مشخص می کند کدام عناصر توسط ریشه ها جذب شوند و کدامیک جذب نشوند. عناصری مانند روی، منگنز، آلومینیوم، مس و کبالت در شرایط pH اسیدی، بسیار قابل جذب هستند و برعکس در pH بالا، نمی توانند توسط گیاهان جذب شوند. این اتفاقی است که در شرایط خاکی باغات پسته استان کرمان صورت گرفته است و موجب شده که بدلیل pH بالای خاک، کمبود عناصر کم مصرف تقریبا در تمامی باغات پسته مشاهده شود. خاکهای به شدت قلیایی شده استان کرمان دارای مقادیر بالایی از یونهای بیکربنات هستند که متاسفانه تاثیر منفی روی رشد و نمو درختان گذاشته اند و همچنین در جذب سایر عناصر مورد نیاز درختان پسته نیز اختلال ایجاد کرده اند. به طور معمول، در pH پایین یا شرایط اسیدی، عناصر پر مصرف کمتر توسط درختان جذب می شوند و برعکس، در شرایط PH بالا، عناصر کم مصرف شانس کمتری برای جذب توسط ریشه درختان دارند. در این رابطه برخی کشاورزان اقدام به اضافه کردن آهک برای بهتر شدن وضعیت خاک در باغات پسته می نمایند که  یک اشتباه بزرگ است. چون آهک، pH خاک را بشدت بالا می برد و نه تنها بهبودی در شرایط خاک در مناطق پسته خیز بوجود نمی آورد بلکه بشدت قلیائیت خاک را افزایش می دهد.  راههای مختلفی برای اصلاح شرایط خاک و بهبود وضعیت pH توصیه می گردد. یکی از این راهها استفاده از گچ خام است که موجب می شود pH خاک به سمت اسیدی شدن سوق پیدا کند. روش دیگری که در سالهای اخیر در برخی مناطق پسته کاری استان کرمان و توسط برخی باغداران بکار برده می شود استفاده از اسید سولفوریک است. علیرغم آنکه سالهاست که استفاده از اسید سولفوریک، درکشورهای مختلف دنیا و بعضی نقاط کشورمان برای اصلاح خاکهای کشاورزی مرسوم است اما استفاده از آن در باغات پسته ایران سابقه چندان طولانی نداشته و محدود به تعدادی از باغدارانی است که به صورت تجربی به این امر اقدام نموده اند. لذا در مقاله حاضر که حاصل تجربیات عملی یکی از باغداران عضو انجمن در باغات پسته باقرآباد غفوری در شهرستان کرمان می باشد، سعی شده برخی از نکات قابل توجه در زمینه خرید، حمل، نگهداری و طریقه استفاده از اسید سولفوریک به اعضای محترم انجمن ارائه  شود.